Płyn Lugola to roztwór składający się z jodu (1%), jodku potasu (2%) oraz wody destylowanej (97%). Nazwa tego preparatu pochodzi od nazwiska jego wynalazcy, Jeana Lugola, który stworzył go w 1829 roku. W Polsce rozpoznawalność zyskał niemal półtora wieku później, po katastrofie elektrowni atomowej w Czarnobylu, kiedy to podawano go wielu osobom, w szczególności dzieciom, próbując w ten sposób chronić je przed negatywnym wpływem promieniowania. Dziś sprzedaje się głównie dwa rodzaje płynu Lugola: spożywczy oraz do stosowania zewnętrznego. Obydwa te preparaty mają nieco inne zastosowanie i nie powinno się używać ich wymiennie.

Płyn Lugola stosowany zewnętrznie

Płyn Lugola do stosowania zewnętrznego można łatwo kupić bez recepty. Należy pamiętać, że nie nadaje się on do picia – to nieoczyszczona mieszanina, której spożywanie może doprowadzić do wielu negatywnych skutków. Mimo to jest niezwykle przydatny, ponieważ ma działanie bakteriobójcze: doskonale sprawdza się przy odkażaniu skóry, na przykład w przypadku otarcia lub zranienia. Może zostać wykorzystany również do dezynfekcji, a roztwór o niskim stężeniu nadaje się do płukania gardła. Płyn Lugola stosuje się również w badaniach na obecność skrobi: gdy zostanie dodany do zawierających ją płynów, zmieni ich barwę na fioletowy, o tym silniejszym natężeniu, im większa jest jej zawartość.

Spożywczy płyn Lugola

Płyn Lugola o zastosowaniu spożywczym jest sprzedawany na receptę i powinno się go pić wyłącznie w wyniku zalecenia lekarza. Nie należy też spożywać go profilaktycznie – przyjmowanie zbyt dużej dawki tego preparatu może doprowadzić do wielu chorób, w tym nadczynności tarczycy. Z tego powodu nie powinno się również próbować samodzielnie wytwarzać płynu Lugola. Gdy jest stosowany odpowiednio, okazuje się bardzo przydatny w leczeniu chorób tarczycy. Jego picia we wskazanych przez lekarza sytuacjach oraz dawkach pozwala znacznie wpłynąć na wydzielanie hormonów tarczycy: zależnie od potrzeby zwiększać je lub hamować. Jego niewielkie ilości podaje się również w celu przygotowania pacjenta na niektóre zabiegi lub badania.